Emre Arolat’ın eşsiz tasarımıyla hayat bulan Sancaklar Cami, 2011-2013 yılları arasında İstanbul’un sakin ve doğal güzellikleriyle ünlü Büyükçekmece semtinde inşa edilmiştir. 650 kişi kapasiteli bu anıtsal yapı, Türkiye’nin modern mimari örneklerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Cami, Sancaklar Ailesi’nin derin manevi duyguları ve Büyükçekmece Gölü’nün huzur veren manzarasıyla bütünleşerek, mimari harikası bir esere dönüşmüştür.
Sancaklar Cami’nin tasarımında geleneksel İslami motiflerin modern bir yorumu görülmektedir. Emre Arolat, bu projede geçmişi gelecekle birleştiren bir yaklaşım benimsemiş ve camiyi çevreyle uyumlu, sakin ve içsel bir mekân olarak şekillendirmiştir. Caminin çevresini saran doğal peyzaj, ibadet alanını kuşatan huzurlu bir atmosfer yaratmaktadır. Büyükçekmece’nin coğrafi ve kültürel özellikleri, tasarımın temelini oluşturmuş ve cami bu özellikleri modern mimariye entegre ederek bölgenin ruhunu yansıtmıştır.
Sancaklar Cami’nin dış cephesi, yalın hatları ve zarif detaylarıyla dikkat çekerken, iç mekân ise sade ve etkileyici bir içsel deneyim sunar. Caminin ana ibadet salonu, yüksek tavanı ve geniş pencereleri sayesinde doğal ışığın bolca içeri girmesine olanak tanır. Bu özellikler, ibadet edenlerin manevi bir bağlamda bir araya geldiği alanı aydınlık ve ferah bir hale getirir.

Emre Arolat’ın başarılarına ulaşmış Sancaklar Cami’si, sadece görsel değil aynı zamanda konsept ve mimari tasarım açısından da dikkate değer bir eserdir. 5’ten fazla ulusal ve uluslararası ödül kazanmış olması, onun öncü ve yenilikçi yaklaşımının ne kadar özel ve tanınmış olduğunu göstermektedir.

İlk bakışta bile, Sancaklar Cami’nin eşsiz bir özelliği olan arazinin eğimi kullanılarak yer altındaymış hissi yaratma amacı, mimari deneyimi daha da zenginleştirmektedir. Bu tasarım yaklaşımı, camiyi çevresiyle uyumlu bir şekilde entegre ederken aynı zamanda ziyaretçilere benzersiz bir deneyim sunmaktadır. Camiye ulaşım süreci, alandaki park ve sütunun yanından geçişi içererek, ziyaretçinin camiye yaklaşırken içsel bir haz duymasını sağlamaktadır. Bu detaylar, ziyaretçinin camiyi keşfederken yaşadığı duygusal ve görsel etkileşimi artırır.

mre Arolat’ın Osmanlı mimarisinin günümüz inşaat teknikleri ve teknolojik gelişmelerle çağ dışı kaldığı düşüncesinden yola çıkarak tasarladığı cami, modern ve özgün bir yaklaşımı yansıtmaktadır. Tasarımında dinin ve zihnin rahatlamasının odak noktası olduğunu görmekteyiz. Caminin detaylarını ve dünyevi unsurları ortadan kaldırarak, ziyaretçilerin manevi bir deneyim yaşamasına odaklanmıştır.
Sancaklar Cami’nin tasarımında İslam’ın ibadet alanıyla ilgili belirgin bir şekil önermediği esneklik ve sadelik ilkesini görmek mümkündür. Bu yaklaşım, Emre Arolat’ın tasarımının kökenini Hz. Muhammed’in Hira Mağarası’ndaki deneyiminden aldığı düşünceyle de uyumlu görünmektedir. Zemine gömülü tasarım sayesinde, caminin minaresi dışında dışarıdan bakıldığında genel yapısının gizlendiği bir etki yaratılmıştır.

Sancaklar Cami’sinin iç mekân tasarımı, yönelimlerin ustalıkla kullanılmasıyla zenginleştirilmiştir ve bu tasarım anlayışı, mekânın atmosferi ve aydınlatması üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Cami içindeki düzenlemeler ve yönler, ibadet ve içsel deneyim açısından büyük bir rol oynamaktadır.
Sadelik ilkesi, İslam’ın özünde yer aldığı gibi Sancaklar Cami’nin iç mekân tasarımında da vurgulanmıştır. Abartılı detaylardan kaçınılarak, ziyaretçilerin ibadet sırasında huzur ve konsantrasyon içinde olmalarına fırsat tanınmıştır. Bu sadelik, caminin manevi atmosferini güçlendirerek, ziyaretçilerin kendilerini daha derin bir içsel deneyime kaptırmalarını sağlar.
Cami mimarisinde dikkat çeken bir özellik olarak, erkekler ve kadınlar için ayrı ibadet alanlarının aynı ortamda yer alması göze çarpmaktadır. Bu tasarım yaklaşımı, toplumsal cinsiyet eşitliğine vurgu yaparken aynı zamanda cemaatin birliğini ve dayanışmasını yansıtmaktadır. Bu alanda farklı cinsiyetlerin bir arada ibadet etmesi, caminin çağdaş ve kucaklayıcı bir anlayışa sahip olduğunu göstermektedir.
Caminin iç mekânındaki estetik detaylara dikkat edildiğinde, girişte sol tarafta yer alan sonsuz siyah panel üzerine işlenmiş vav harfi, sade ve sembolik bir ifade taşımaktadır. Bu detay, İslam alfabesindeki bir harf olan vav’ı temsil eder ve manevi bir anlam taşır. Bu basit ve anlamlı detay, tasarımın estetik anlayışını ve İslam’ın dilindeki derinliği yansıtmaktadır.

Sancaklar Cami Ödülleri
2014: Aga Han Mimarlık Ödülü alanında en prestijli ödüllerden biri olan Sancaklar Cami, 2014 yılında Aga Han Mimarlık Ödülü’nü almıştır. Bu ödül, üç yılda bir, mimarlıkta mükemmelliği gösteren ve inşa edilmiş çevrenin iyileştirilmesine katkıda bulunan projelere verilir. Jüri, camiyi doğal peyzajla entegrasyonu, doğal ışık kullanımı ve minimalist tasarım yaklaşımı nedeniyle övmüştür.
2011: Dünya Mimarlık Festivali, Geleceğin Projesi Ödülü Sancaklar Camii’nin tasarımı, Dünya Mimarlık Festivali tarafından Geleceğin Projesi olarak ödüllendirildi. Bu ödül, caminin gelecekteki potansiyeli ve öncü tasarım anlayışıyla uyumlu bir şekilde verilmiştir.
2013: Dünya Mimarlık Festivali, Dini Yapılar Kategorisi Birincilik Ödülü Caminin dikkat çekici mimarisi ve iç mekân düzenlemesi, Dünya Mimarlık Festivali tarafından Dini Yapılar Kategorisi’nde birincilik ödülüne layık görüldü. Bu ödül, caminin ibadet ve içsel deneyim açısından ne kadar özel olduğunun bir göstergesidir.
2014: Mimarlar Odası Yapı Ödülü Sancaklar Camii, Mimarlar Odası tarafından Yapı Ödülü ile ödüllendirildi. Bu ödül, caminin mimari mükemmelliğini ve tasarımın ince detaylarını vurgulamaktadır.
2015: 2A ASIA, Kamusal Kategori Ödülü Kamusal alanda yarattığı etki ve katkı nedeniyle, Sancaklar Camii 2A ASIA tarafından Kamusal Kategori Ödülü ile onurlandırıldı.
2016: World Architectural Award, Gerçekleştirilmiş Camiler Ödülü Caminin gerçekleştirilmiş cami projeleri kategorisinde World Architectural Award ile ödüllendirilmesi, tasarımın uluslararası arenada ne kadar saygın bir yer edindiğinin bir göstergesidir.
2017: AMP Architectural MasterPrize Ödülü Sancaklar Camii, AMP Architectural MasterPrize tarafından ödüllendirildi ve bu ödül, caminin mimari mükemmelliğini ve estetik değerini yansıtmaktadır.
2018: RIBA – İngiliz Kraliyet Mimarlar Enstitüsü, Yılın Uluslararası Yapıları Ödülü Sancaklar Camii, prestijli RIBA tarafından Yılın Uluslararası Yapıları Ödülü ile onurlandırıldı. Bu ödül, caminin uluslararası düzeydeki etkisini ve önemini vurgulamaktadır.
2019: Amerikan Mimarlar Enstitüsü, İnanç ve Biçim Ödülü Amerikan Mimarlar Enstitüsü tarafından İnanç ve Biçim Ödülü ile ödüllendirilen Sancaklar Camii, mimarinin manevi ve estetik boyutlarını bir araya getirme başarısını yansıtmaktadır.
Cami tanımını yeniden yazan yenilikçi Sancaklar Camii, bir camide olması gereken huzuru ve düzeni böylesine minimal bir alanda yakalamayı başarabilen nadir eserlerden birisidir.
Siz ne düşünüyorsunuz? Bu alan sizde neler uyandırıyor? İbadetiniz için burayı tercih eder miydiniz? Farklı yenilikçi yaklaşımlarını aynı tür yapılarda gösteren Le Corbisuer’in Notre dame du Haut Ronchamp’ını da buradan okuyabilirsiniz.
Yorumlarınızı bizimle paylaşmayı ve aynı yerden e-posta bültenimize abone olmayı unutmayınız.
Mimar: Emre Arolat
Yıl: 2011-2013
Yer: Büyükçekmece, İstanbul, Türkiye
Fotoğraf: EAA