Habitat 67 Moshe Safdie tarafından, 1967 yılında Kanada’da gerçekleşen Expo 67 için Kanada Paviliyonu olarak tasarlanmıştır. Başlangıçta uygulanamamıştır. Fakat aldığı özel ilgi ve Expo’nun kazananı olması sonucu yapımına başlanmıştır.
Gelin bu fütüristik yapıyı hep beraber inceleyelim…
Habitat 67 Tarihi ve Mimarisi
Habitat 67, Montreal’de inşa edilmiş, yüksek yoğunluklu konut sorununa modüler bir çözüm getirmek üzere Moshe Safdie tarafından tasarlanmış bir yapıdır.
Kariyerinin ilk yapısı olan Habitat 67’de Safdie prefabrike modüler birimler kullanarak konut masraflarını olabildiğince azaltmaya ve yeni bir yaşam alanı yaratmaya çalışmıştır. Safdie’nin yarattığı bu yaşam alanının konsepti, şehir dışında bulunan geniş evlerin yaşam kalitesinden feragat etmeden burada şehrin içerisinde bu ferahlığın sağlanabilmesidir.
Habitat 67, İkinci Dünya Savaşı sonrası Japonya’daki yenilikçi mimari hareket olan Metabolizm’den esintiler taşımaktadır. Metabolizm anlayışına göre de binalar organik, yaşayan bir canlı gibi tasarlanmalıdır.
Safdie, ‘beton kutuları’ farklı geometrik biçimlerde yerleştirerek, geleneksel dikey olarak yükselen binalara karşı yeni bir mimari dil oluşturmuştur. Bu sayede, her bir dairenin çatısı bir başka bir daire için bahçe görevi görmektedir. Ayrıca, her bir dairenin için temiz hava sirkülasyonu sağlanabilmiş ve her daire doğal yollardan ışık alabilmiştir.
Safdie tez projesi olan 1961 yılında yazdığı “3 Boyutlu Modüler Yapı Sistemi” tezindeki fikirlerden yola çıkarak Habitat 67’yi tasarlamıştır. Safdie, tezindeki orijinal fikirlerin üzerine alışveriş merkezleri, bir okul ve 1000 ev birimini barındıran yapı sistemini eklemiştir, mezun olduktan 2 yıl sonra projesini Expo 67’ye teslim etmiştir. 1967 Montreal Expo’sunda “fantastik bir deney” olarak dünya genelinde beğenilmiş ve inşasına başlanmıştır .Safdie’nin şeması Kanada Hükümeti tarafından da kabul edilmiş fakat konut sayısı 158’e indirilmiştir. Proje, içerisinde kent yaşamını yeniden tanımlayan prefabrik modüler daireler kullanılmasıyla ortaya çıkmıştır. Apartman yaşamını yeniden keşfeden bu yapı ile ilgili pek çok tartışma yaşanmış olsa da Habitat 67, günümüzde bile yapıldığı dönemin bir simgesi olmaya devam etmektedir.
Habitat 67 Yapı Sistemi
Habitat 67 iç bağlantılar, yaya yolları, askı terasları, hava boşlukları, farklı açılardaki çatı pencereleri, büyük yürüyüş alanları ve asansör sütunları ile bir bütünlüğü çok başarılı ve açık bir şekilde yakalayabilmiştir. Binanın temelini birbiri üzerine yığılmış ve çeşitli kombinasyonlarla düzenlenmiş prefabrik beton modüller oluşturmaktadır.
Yapıyı oluşturan bu sistemler sahada inşa edilmiştir. Birimleri oluşturan temel modüller kafes bir kalıba dökülerek üretilmiştir. Daha sonra, bu beton kutuya elektrik ve mekanik tesisat, yalıtım ve pencereler eklenmiştir. Son olarak da mutfak ve ıslak hacimler birimin içine yerleştirilerek daire son haline getirilmiş ve bir vinç yardımı ile kaldırılarak Habitat dokusu üzerindeki yerine yerleştirilmiştir.
Habitat’ın inşasında prefabrike sistemler, yapım maliyetini minimuma çekmek için tercih edilmiştir. Daha az paralar harcanarak üretilen birimlerle, ekonomik ve yaşanabilir evler yaratılmasını sağlanmıştır.
Modül bloklarının yüksekliği 12 metreye kadar uzanıyor. Toplamda 354 modül ve 158 daire olarak yapılmış olan bina, bazı modüllerin birbirine eklenerek daha büyük konutlar haline getirilmesiyle günümüzde 146 konut olarak hizmet vermektedir. Her modülün üstünde 20-90 m² arası bir teras bulunmaktadır.
Habitat 67, peyzaj konusunda çok kuvvetli bir yapı olmuştur. Üstün peyzaj uygulamaları, mimarisi ile yaratılan boşluk ve doluluklar ve kentin ışıkları, köprü siluetleri ve nehir havası yapıya benzersiz bir panorama sunuyor. Bina, profesyonel fotoğraf çekimleri için dünyada en çok tercih edilen binalar arasında yer almaktadır.
Kazandığı Ödüller
- Ulusal Miras Binası, Quebec Kültür Bakanlığı 2009
- Prix du XXe Siècle, Best Building of the 20th Century, Royal Architectural Institute of Canada, 2007
- Massey Medal, Royal Architectural Institute of Canada, 1968
- Expo 67, 1967
Habitat 67 Hakkında Düşüncelerim
Beton blokların hayata gelip üst üste sıralanması ve bir yaşam alanını hayata geçirmesi projesi, konsept olarak çok yapay dursa da başarılı uygulaması ile akıl mantık erdirilemeyecek şekilde aksini ispatlamıştır. Betonarme ve doğanın uyumunu ve bütünleşmesini en iyi aktaran yapılardan biri olmuştur. Şüphesiz ki bu hissiyatın oluşmasının arkasında uzun planlamalar ve hesaplar yatmaktadır.
Habitat 67 hakkında siz neler düşünüyorsunuz? Sizce bu doğa ile uyum ve konut yapısını böyle minimalize etmek yerinde bir fikir mi? Yapısının ve şeffaflığının eksik veya hatalı bir yönü var mı? Eğer hala göz atmadıysanız Glass House incelememizi de buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Mimar: Moshe Safdie
Mimari Tarz: Modern Mimari
Yıl: 1967
Yer: Montreal, Kanada
